Chianti Classico
Toskania to cesarstwo Chianti Classico, mocnego, garbnikowego włoskiego wina. Długi czas niedoceniane w świecie, produkowane w różnych warunkach i na różne sposoby, dziś przeżywa swój prawdziwy renesans. Szczególne właściwości chianti zawdzięcza glebie, będącej mieszaniną ilastych łupków, piasków i skał pokrytych warstwą wapienia. To właśnie one dają zapach fiołków i lukrecji.
Reguły produkcji wymyślił w ubiegłym wieku przedstawiciel jednej z najświetniejszej rodzin toskańskich, wybitny polityk i posiadacz ziemski Bettino Ricasoli. Według barona Ricasoli, aby wyprodukować dobre wino, należało użyć 50-80 proc. czarnych winogron zwanych Sangiovese; 10-30 proc. białych winogron Trebbiano Toscano i Malvasia del Chianti, które dają winu aromat i w końcu 10 do 30 proc. czarnych Canaiolo, które m.in. służą winu do nadania właściwego koloru.

Te przepisy zostały zatwierdzone w 1967 roku, kiedy to wydano przepisy wprowadzające DOC (Denominazione di origine controllata - kontrolowane miejsce pochodzenia, które z czasem zostało uzupełnione przepisami DOCG - Denominazione di origine controllata e garantita). Jak pisze Tessa Caponi-Borawska w swojej świetnej "Kuchni pachnącej bazylią" z biegiem lat okazało się, że taka formuła prowadzi do pewnych problemów związanych z procesem dojrzewania, a mianowicie moszcz z białych winogron dojrzewa szybciej niż z czarnych. W rezultacie nowe przepisy wydane w 1987 ustalają nowe proporcje winogron, wzmacniając czarne kosztem białych. I tak Chiantii Classico zawiera obecnie od 70 do 90 proc. Sangiovese, 5-10 Canaiolo, 2-5 proc. Trebbiano i Malvasia i do 10 proc. innych mniej istotnych szczepów.

Brunello di Montalcino
Bez wątpienia jest to obok piemonckiego Barolo najlepsze wino włoskie. Prawdziwym twórcą Brunello był biolog, malarz i towarzysz walk Garibaldiego - Ferrucio Biondi-Santi. Wbrew tradycji toskańskiej zaczął wytwarzać wino wyłącznie ze szczepu Sangiovese. Po wielu latach selekcji wyhodował odmianę o małych jagodach z dość grubą skórką bogatą w wartości smakowe i barwniki. Wnuk Ferrucia Franco Biondi-Santi tak opowiada o Brunello w "Wielkiej księdze win świata": "to wino rubinowe o odcieniu granatu i charakterystycznym silnym zapachu, wytrawne i zarazem rozgrzewające, troszkę garbnikowe w młodości, ale pełne, harmonijne i trwałe". Dojrzewanie przebiega tradycyjnie przez rok, po czym przynajmniej na trzy lata wino wędruje do dębowych baryłek, które nadają mu specyficzny, garbnikowy głęboki smak. Wkrótce za przykładem Biondi-Santich poszło 138 innych wytwórców. Największym z nich jest Banfi.

Vino Nobile di Montepulciano
Produkowane jest w większej części z winogron San Giovese (Prugnolo Gentile) 60-80 proc., wzbogacone przez Canailo Nero 10-20 proc. i przez inne grona (np. Mammolo). Białe grona nie mogą przekroczyć udziału 10 proc. Powolna fermentacja kończy się w grudniu i wino przelewane jest do dębowych beczek, później do mniejszych baryłek. Cały proces dojrzewania wina w beczkach po trzech latach pozwala nabyć prawo do rezerwy. Kolor wina to głęboki rubin z refleksami granatu. Bukiet wina jest złożony, bogaty, wyczuwa się przyprawy korzenne, lukrecję i kwiaty fiołka. W smaku szlachetne z właściwą zawartością tanin. Doskonale łączy się z pieczonymi potrawami mięsnymi, wykwintnym drobiem, dziczyzną oraz dojrzałymi serami. Jak powiada jeden z naszych przyjaciół, a zarazem jeden z najlepszych producentów "Nobile", Carlo Crociani, jest to wino pobudzające medytację (un vino da meditazione). Zaleca się otworzyć butelkę na dwie godziny przed podaniem. Serwujemy je w temperaturze 16-18 stopni Celsjusza.

Niżej prezentujemy najlepszych producentów Chianti i Brunello oraz inne doskonałe wina toskańskie, na które koniecznie trzeba zwrócić uwagę. Zdaniem wybitnego znawcy win, Hugh Johnsona, rocznik 1997 może być rocznikiem stulecia dla win z Toskanii. Na uwagę zasługują też roczniki 1995, 1998 i 1999.